Ağır yaralanan ve Şarkışla Devlet Hastanesi’ne kaldırılan Karakaya öldü.

Cumhuriyet Üniversitesi (CÜ) Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ömer Cevit, bademcik iltihabı geçiren çocuklarda, iyileştikten sonra temizlik konusunda aşırı hassasiyet gösterilmesinin davranış bozukluğuna yol açabileceğini söyledi.

CÜ Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı Pediatrik Alerji-İmmunoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Cevit, yaptığı açıklamada, bademcik iltihabının, çocuklarda beynin hücresel düzeydeki zarının yapısını bozduğunu belirterek, bunun da çocuklarda “titizlik hastalığı”na, ardından da “Pandas” denilen davranış bozukluğuna yol açtığını ifade etti.

Bademcik iltihabı geçiren çocukların, iyileştikten sonra elini yüzünü daha çok yıkamaya başladığını dile getiren Cevit, “Hassaslaşma ve bazı konularda titizleşme ortaya çıkabiliyor. Bu titizlenme temizlik, yemek seçme anlamında da olabiliyor. Daha önce uysal olan bir çocuk, huysuz bir çocuğa dönüşebiliyor veya tam tersi afacan, hareketli bir çocuk uslu çocuk haline gelebiliyor” diye konuştu.

Cevit, şunları söyledi:

“Bademcik iltihabı geçiren çocuk, hastalık geçtikten sonra gereğinden fazla temizlik ihtiyacı duyuyorsa, durmadan elini yıkıyorsa Pandas hastalığından yani davranış bozukluğundan şüphelenilmelidir. Pandas hastalığında uysal çocuk daha agresif davranışlar sergileyebilmekte, terbiyeli çocuklar ağzını bozarak küfürlü konuşmaya başlayabilmekte. Yani bademcik hastalığı davranış bozukluğuna neden olmakta. Titizlik hastalığı ilerleyen dönemlerde kişinin çok el yıkmasına bağlı olarak deride dökülmelere, kaşıntılara neden oluyor. Bu titizlik aynı zamanda A tipi kişilik dediğimiz kişiliğe de uyuyor ve bu çocuklarda başka hastalığa da zemin hazırlayabiliyor. Yani çocuğun sosyal uyumu, çocuk okula gidiyorsa okul uyumu bozulabiliyor. Çocuk, tuvalete gitmekten çekinebiliyor, bunun sonucunda da idrar kesesinde sorunlarla, kabızlıkla veya idrar kaçırmayla karşılaşılabiliyor. Sonuç olarak basit bir bademcik iltihabı, sosyal ve davranışsal probleme neden olabiliyor.”

– “Davranış bozukluğu kalıcı olabilir”

Cevit, hastalıktan sonra ortaya çıkan davranış bozukluğunun kalıcı olabileceğini, ailenin özellikle bu konuda dikkat etmesi gerektiğini belirtti.

Ailenin, çocuğundaki değişimleri hastayken ve hastalıktan sonra gözlemlemesi gerektiğini ifade eden Cevit, “Çocuk, rahatsızlığı geçirdikten sonra hayatı ve okula adaptasyonunu bozuluyorsa veya aile hayatını da etkileyen bir davranış bozukluğuna doğru yöneliyorsa bunda mutlaka Pandas denilen hastalığın getirdiği karakter veya huy değişikliği göz önünde bulundurmalı. Ailenin mutlaka bir çocuk doktoruna başvurması gerekiyor. Doktor da onu gerekirse psikolog veye psikiyatriste yönlendirecektir” diye konuştu.

Prof. Dr. Cevit, boğazdaki enfeksiyonun erken teşhis edilip tedavisinin yapılmasının davranış bozukluğunu engelleyeceğini sözlerine ekledi.

İddiaya göre, Mehmet Akif Ersoy Mahallesi 63. Sokak’ta oturan 9 yaşındaki M.M.A, mahalledeki bir düğünde, evlerinden getirdiği kurusıkı tabancayla havaya ateş etmeye başladı.

Bu sırada, M.M.A’nın yanına gelen arkadaşları silahı alarak ateş etmek istedi. Bir arkadaşının kolundan tutması sonucu silah kazara ateş aldı. Sağ bacağından yaralanan M.M.A, ambulansla Sivas Numune Hastanesine kaldırıldı. Yaralanan çocuk, tedavisinin ardından polis merkezine götürüldü.

Huzur Mahallesindeki evinde işitme engelli çocukları Emine (23), Enginar (19), Ahmet (18) ve Gamze (16) ile yaşamını sürdüren Döne Karakaya, AA muhabirine yaptığı açıklamada, eşiyle kan uyuşmazlığı sorunu nedeniyle 5 çocuğundan 4’ünün işitme engelli doğduğunu söyledi.

Eşini 11 yıl önce iş kazasında kaybettiğini, işitme engelli olmayan kızının ise evlendiğini dile getiren Karakaya, bazı kurumların ve tanıdıklarının yardımlarıyla geçindiklerini ifade etti.

Maddi imkansızlıklar nedeniyle çocuklarını zamanında tedavi ettiremediklerini anlatan Karakaya, çocuklarının tedavi edilerek sessiz dünyalarından kurtulmalarını ve bir iş sahibi olmalarını istediğini söyledi.

Köyde doğduğu için okula gidemediğini ve okuma-yazma bilmediğini belirten Karakaya, işaret dili de bilmediği için çocuklarıyla iletişim kurmakta zorlandığını dile getirerek, “Benim okuma yazmam yok. Çocuklarım okuma yazma biliyor. Onların söylediklerinden birini anlasam beşini anlayamıyorum” dedi.

Çocuklarına verilen işitme cihazlarının bozulduğunu ve bunların 5 yıl dolmadan değiştirilemediğini ifade eden Karakaya, cihazların tamir bedelini karşılayacak maddi durumunun olmadığını söyledi.

Eşinden kalan dul maaşı ve iki çocuğuna verilen engelli maaşıyla yaşamlarını sürdürdüklerini belirten Karakaya, “Kendimizi idare ediyoruz. Çocuklarım adına hiçbir maddi yardım talebinde bulunmuyorum, para pul istemiyorum. Yurt dışında  tedavileri mümkünse Allah rızası için çocuklarımın tedavi edilmesini, bir de onlar için iş istiyorum. Çocuklarım çok başarılı, ne işe gitse yaparlar. İş için gittiğim yerlerde de ‘yok alamayız, çocukların bir kaza geçirebilir’ diyorlar. Ben buradan büyüklerime sesleniyorum; Allah rızası için çocuklarımın elinden tutulmasını istiyorum” diye konuştu.

Çocuklarından Emine’nin lise, Ahmet ve Enginar’ın ise ortaokul mezunu olduğunu dile getiren Karakaya, Gamze’nin ise 7. sınıfa geçtiğini belirtti. Çocuklarını lise eğitimi için şehir dışına göndermekte zorlandığını anlatan Karakaya, Sivas’a engellilerin eğitim göreceği lise yapılmasını istedi.

Karakaya’nın çocukları ise işaret dili tercümanı aracılığıyla taleplerini aktardı. Annesiyle ve çevredekilerle iletişim sorunu yaşadıklarını belirten Emine Karakaya, tedavi ve iş konusunda yetkililerden ve iş adamlarından yardım istedi.

Ahmet Karakaya ise sürekli evde oturmaktan rahatsız olduklarını, ne iş olsa yapacaklarını aktardı.

Yaz sıcaklığından en çok etkilenenler çocuklar, yaşlılar, hamileler, kalp ve şeker hastalığı olan bireylerdir. Yaz aylarında sıklıkla görülen sağlık problemlerinin azaltılmasında sağlıklı beslenme ve bu konuda toplumun bilinçlendirilmesi son derece önemlidir.

YAZ AYLARINA YÖNELİK SAĞLIKLI BESLENME ÖNERİLERİ

1. Yaşamın her döneminde yeterli ve dengeli beslenme sağlığın korunması için esastır. Bu nedenle, dört besin grubunda bulunan besinlerden 3 ana ve 3 ara öğünde yeterli miktarlarda alınmalıdır.
2. Kahvaltı günün en önemli öğünüdür. Yaz aylarında yapılacak kahvaltıda az yağlı peynirler, zeytin ve taze sebzeler bulunmalı, kafein içeren içecekler yerine de süt, meyve suyu, ıhlamur ve kuşburnu gibi bitki çayları tercih edilmelidir.
3. Yaz aylarında yağlı besinlerin ve yağda kızartmaların tüketiminden kaçınılmalı; yemeklerde bitkisel sıvı yağların kullanılmalı, yemekleri pişirirken ise kızartma ve kavurma yerine haşlama, ızgara, kendi suyunda veya az suda pişirme gibi sağlıklı pişirme yöntemleri uygulanmalıdır.
4. Yaz aylarında vücut direncini artırmak ve vücudun yeterli miktarda vitamin ve mineral alınmasını sağlamak için sebze ve meyve çeşitlerinden yararlanılması önemlidir. Günde en az 5 porsiyon sebze ve meyve tüketilmelidir.
5. Kan şekerini hızla yükselten ve hızlı düşüren besinlerin tercih edilmemesi, basit karbonhidrat olan saf şeker ve şekerli besinler yerine kepekli ekmek, makarna, bulgur gibi lifli besinlerin tüketilmesine özen gösterilmelidir.
6. Enerjisi yüksek hamur tatlıları yerine sütlü tatlılar, meyve tatlıları, dondurma gibi tatlılar tercih edilmelidir.
7. Terleme ile artan sıvı ve mineral kaybının önlenmesi için yeterli sıvı alımı önemlidir. Ayrıca, yaşamın her döneminde yeterli sıvı alımı vücutta oluşan toksinlerin (zararlı öğeler) atılması, vücut fonksiyonlarının düzenli çalışmasında, metabolizma dengesinin sağlanmasında ve vücutta pek çok biyokimyasal reaksiyonun gerçekleşmesinde son derece önemli rol oynamaktadır. Bu nedenle, her gün en az 2-2.5 litre (12-14 su bardağı) su içilmeli, sıvı alımının karşılanmasında kahve, çay ve gazlı içecekler yerine süt, ayran ve meyve suyu gibi içecekler tercih edilmelidir.
8. Besin zehirlenmeleri özellikle yaz aylarında artmaktadır. Çoğunlukla hafif seyirli ve kısa süreli olmalarına karşın, zehirlenmeye yol açan besinle ve kişiyle ilgili bazı faktörler besin zehirlenmelerinin zaman zaman daha ağır seyretmesine hatta ölümcül olmasına yol açabilmektedir. Özellikle yaz aylarında dışarıda ve açıkta satılan yiyeceklerin tüketiminden kaçınılmalı, çabuk bozulan potansiyel riskli besinler (et, yumurta, süt, balık vb.) açıkta bekletilmemeli, besinlerin hazırlanması ve pişirilmesi aşamalarında hijyen kurallarına özen gösterilmelidir.
9. Yaz aylarında özellikle rota virüslerden kaynaklanan bebek ve çocuklarda yaygın olarak görülen ishallerin önlenmesinde el hijyeni ile sebze ve meyveleri yemeden önce iyice yıkamak çok önemli olup, ishali olanlar en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.

Cumhuriyet Üniversitesi (CÜ) Tıp Fakültesi Çocuk Kardiyolojisi Bilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Burhan Oflaz, yaptığı açıklamada, bademcik enfeksiyonunun baş ve karın ağrısı, iştahsızlık, bulantı, kusma ve ateşle başladığını söyledi.

Rahatsızlığın daha sonra boğazda yanma ve şiddetli ağrı, ağız kokusu ve yutkunma zorluğu ile belirginleştiğini aktaran Oflaz, en önemli risk etmeninin de okul ve kreşler olduğunu belirtti. Oflaz, bu enfeksiyonların kış ve mevsimsel geçiş dönemlerinde daha çok görüldüğünü vurgulayarak, ”Hastalığa yol açan soğuklar değildir, günlük yaşantımızın daha çok ev, iş yeri, okul, toplu taşıma araçları gibi kapalı ortamlarda geçmesidir. Az havalandırılan ortamlarda üst solunum yolu enfeksiyonlarının bir kişiden diğerine yayılması kolaylaşır” bilgisini verdi.

Çocuklarda 5-15 yaş aralığında bu enfeksiyonun daha sık görüldüğünü dile getiren Oflaz, ”Çocuklar yılda 2 ya da 3 kez boğaz enfeksiyonu geçirebilir ve erişkinlere oranla daha sık üst solunum yolu enfeksiyonlarına yakalanır. Bu durum kreş, yuva ve okul gibi çok sayıda çocuğun bir arada bulunduğu ortamlarda bulunan çocuklarda çok daha belirginleşir” diye konuştu.

-”Tekrarlayan üst solunum yolu enfeksiyonları kalıcı hastalıklara yol açabilir”-

Yrd. Doç. Dr. Oflaz, çocuklarda tekrarlayan üst solunum yolu enfeksiyonlarının kalıcı hastalıklara yol açabildiğine işaret ederek, şunları aktardı:

”Kalıcı geniz eti büyümesi, sinüzit, orta kulak enfeksiyonu, orta kulakta sıvı birikmesi ve ileride işitme azlığı gibi kalıcı problemlere yol açabilir. Bunlardan çok daha önemlisi, çocuklarda boğaz enfeksiyonlarının sık görüldüğü için ‘ortalık hastalığı’ olarak düşünülmesi ve aileler tarafından önemsenmemesidir. Bazı çocuklarda ‘beta mikrobu’ ile oluşan boğaz enfeksiyonlarından sonra, bademcik iltihabını izleyen dönemlerde eklem rahatsızlıkları ve kalp kapaklarına zarar veren kalp romatizması oluşabilir. Beta mikrobundan kaynaklanan bademcik enfeksiyonu sonrasında ortaya çıkan kalp romatizması, kalbin her tarafını ve özellikle de kalp kapaklarını tutarak erken dönemde kalp kapak yetersizliğine ve ileride suni kapak takılmasına kadar varabilecek durumlara yol açabilir.”

Çocuklardaki romatizmanın erişkinlerden daha tehlikeli olduğuna dikkati çeken Oflaz, şöyle devam etti:
”Ülkemizde eklem ağrısı yakınması olan bir çocuğa sıklıkla aileleri tarafından ağrı kesici ilaçlar verilmekte ve bu ağrılar yanlışlıkla büyüme ağrısı olarak yorumlanmaktadır. Oysa eklem ağrısı bademcik enfeksiyonu rahatsızlığının bir bulgusudur ve kalp tutulumuna doğru gidişin ilk habercisi olabilir. Maalesef tanı almamış ya da geç tanı almış bazı çocuklarda tüm hayatını etkileyebilecek kalp bozuklukları görülebilmektedir. Bu hastalığın, ülkemizde genç yaşta kalp nedeniyle ölümlerin en sık sebeplerinden birisi olduğunu vurgulamak isterim.”

Oflaz, çocuğunda eklem ağrısı olan ailelerin çocuk hastalıkları uzmanına başvurması, ailelerin çocuklara kendi başına antibiyotik veya herhangi bir ağrı kesici vermemesi gerektiğini söyledi. Çocukları enfeksiyondan korumanın mümkün olmadığını belirten Oflaz, bulunulan ortamın havalandırılması ve el yıkama alışkanlığı kazandırılmasının riski azaltacağını sözlerine ekledi.

Sac çatının altına saklanmak isteyen Özdoğan, karanlık nedeniyle fark etmediği apartman boşluğuna düştü. Bunu gören arkadaşları, bina sakinlerine, onlar da polis ve itfaiyeye haber verdi.

Bir süre sonra binaya gelen itfaiye ekipleri, dar olduğu için havalandırma boşluğuna giremedi. Ekipler, boşluğa halat sarkıttı ve çocuktan bunu beline bağlamasını istedi.

Ali Metin Özdoğan, daha sonra beline sardığı halatla yukarı çekilerek boşluktan çıkarıldı.

Korktuğu için ağlayan Özdoğan, arkadaşlarıyla saklambaç oynadıklarını, saklanmak için çıktığı çatıda karanlıkta fark edemediği için boşluğa düştüğünü söyledi.

Sağlık durumunun iyi olduğu gözlenen Özdoğan, ambulansta yapılan ilk müdahalenin ardından Sivas Devlet Hastanesi’ne kaldırıldı.