Son günlerde artan ölçüde Suriye’ye askeri müdahale konusu işlenmeye başladı. Hele de Dışişleri Bakanı Davutoğlu’nun Suriye konusunda “BM Güvenlik Konseyi’nden bir karar çıkmaması durumunda koalisyon devletleri bir müdahale kararı alırsa, biz de bu koalisyon hükümetlerinin içinde yer alabiliriz!” ifadesi bir anda muhalefeti gerdi. Çünkü bunun kararını diktatörlüklerde diktatör, demokrasilerde Meclis verir. Davutoğlu bu konuda acemi bir “çaylak” gibi davrandı. Ya da “savaş çığırtkanı” söylemine çanak tuttu!

Müdahale sebebi geçen hafta Şam’da Doğu Guta’da 1300’den fazla insanın kimyasal silahla katledilmiş olması. Zaten geçen yıl ABD Başkanı Obama da “Kimyasal silah bizim kırmızıçizgimizdir!” diyerek, müdahale sinyali vermişti.

Bu son gelişme üzerine Başbakan Erdoğan ve Davutoğlu “Esad kimyasal silah kullandı!” diyerek dünyayı ayağa kaldırmaya başladı. Kimyasal silahı Esad rejiminin yapmış olması kuvvetle muhtemelse de kesin değil. Zira Mayıs 2013’te Adana’da yakalanan el-Nusra örgütü elemanlarında 2 kg Sarin gazı ele geçirildi. Son zamanlarda PYD-PKK’nın da önemli miktarda kimyasal silaha sahip olduğu biliniyor. Dolayısıyla fail henüz belli değildir.

Devlet adamlarımızın aceleciliğine karşılık Obama, “Katliamı Esad rejiminin yaptığı kanıtlanmadıkça ABD’yi maceraya sürüklemeyeceğini” ifade etti. Bunu ABD Savunma Bakanı Hagel de, “Suriye’de kimyasal silah kullanıldığına dair istihbaratı analiz ettiklerini”, müdahaleyi gerektirecek bir sonuç çıkması ve Başkan’ın emir vermesi halinde Suriye’ye uluslararası ortaklarla birlikte hareket edileceğini” söyledi.

Şayet fail Esad rejimiyse, hemen askeri müdahale de söz konusu değildir. BM Güvenlik Konseyi kararıyla veya Konsey kararı olmaksızın olsun, bu konuda yakın geçmişte yaşanan 2 önemli örnek mevcuttur. İlki 1999’da Kosova’ya NATO tarafından yapılan hava harekâtıdır. İkincisi ise 2011’de Libya’ya denizden askeri gemilerle abluka uygulanması ve uçuşa yasak saha ilanıdır. İlkinde BM Güvenlik Konseyi kararı yok iken, ikincisinde vardır.

Suriye’ye askeri müdahale öncesi uyarı yapılabilir. Esad’a makamını terk etme, 4-6 aylık bir süre içerisinde serbest seçimlere gitme, bu süre içerisinde BM Barış Gücüne izin verme, kimyasal silahların tamamını BM ilgililerine teslim etme gibi şartlar ileri sürülebilir.

Esad’ın şartları reddetmesi halinde, Libya benzeri bir uygulamayla limanlar dünyadan tecrit edilerek, Suriye’yi zayıflatmak gerekecektir. Keza uçuşa yasak saha ilanıyla Suriye uçak ve helikopterlerinin kullanımını önlemek. Bu arada komşu ülkelere “İnsani Yardım Koridorları” ve hatta kitle halindeki mülteci akınlarına karşı tampon bölgeler de tesis edilebilir.

Abluka uygulayan askeri gemiler Suriye’nin sahilde konuşlu satıhtan gemilere atılan güdümlü mermilerinin tehdidi altındadır. Uçuşa yasaklı sahaya müdahale edecek koalisyon güçlerinin uçakları da 2007’den itibaren yenilenen Rus yapımı SAM füzelerinin tehdidine açıktır. Gemilere atılacak güdümlü mermileri eski nesil ve saptırılıp, savunulması nispeten kolay sistemlerdir. SAM’ları ise özel kuvvetlerle üslerinde etkisiz hale getirmek gerekebilir.

İlk aşamada ve olası bir askeri müdahalede bölgede kullanılabilecek hava üsleri Kıbrıs’taki İngiliz üsleri (Dikelya ve Agrotori), Türkiye (İncirlik, Malatya gibi) ve İsrail’de mevcuttur.

Suriye’ye askeri müdahale halinde bölge ülkelerinden İsrail ve Türkiye tehdide en yakın ülkelerdir. Esad’ın kimyasal silah başlıklı füzeleri ise Patriot füzeleri tarafından önlenemez. Zira bu sistemler yakın-orta mesafe menzilli olup, sadece bulunduğu bölgenin hava ve füze savunmasını sağlayabilir. Oysa Suriye sınır bölgesinin Patriotlarla kaplaması eksiktir.

Son Söz: Aklıselimin hâkim gelerek, Suriye’de Esad rejiminin BM ile işbirliğine girmesi arzu edilmektedir. Türkiye ise bir müdahale halinde yeni bir Meclis tezkeresine ihtiyaç duyacaktır. Olası askeri müdahalede doğrudan savaşmak yerine, insani yardım ve lojistik destek gibi hususlarda katkı yapmak düşünülmelidir. Zira müdahaleye istekli Suriyeliler bie yakınları öldükten sonra en yakın ülkeyi (Türkiye) günah keçisi ilan eder!